Scheefwonen.. Een verdwijnend fenomeen of een blijvertje?

Wat is scheefwonen en wat is de oorzaak hiervan?

Scheefwoners zijn mensen waarvan het inkomen dermate hoog is dat zij eigenlijk teveel verdienen om in een sociale huurwoning te wonen. In feite verstoort het scheefwonen de vloeiende doorstroom van huurders in de sociale huursector naar de vrije huursector of koopsector. Daardoor ontstaat er een wachtlijst voor mensen met lagere inkomens die op zoek zijn naar een betaalbare sociale huurwoning en komt de woningmarkt in de knel.

Bij welk inkomen ben je een scheefwoner?

Huurders van sociale woningen worden verdeeld in drie categorieën (inkomensgroepen), namelijk lage inkomens onder de 33.000 euro, middeninkomens tussen de 33.000 en 43.000 euro en hoge inkomens boven de 43.000 euro.

In principe zijn sociale huurwoningen bedoeld voor mensen met een maximaal inkomen van 34.085 euro per jaar. Door de krapte op de woningmarkt wordt er vaak ook een hogere inkomensgrens gehanteerd, namelijk 43.000 euro per jaar. Dit komt namelijk doordat de kloof tussen huren in de sociale huursector en vrije huursector of koopsector nog steeds te groot is. Zo blijven er weinig alternatieven over dan sociale huur voor gezinnen met een dergelijk inkomen. Om deze kloof te verkleinen heeft de overheid de huurverhoging inkomensafhankelijk gemaakt.

Inkomensafhankelijke huurverhoging

Voorheen werd de maximale huurverhoging gekoppeld aan de inflatie, maar vanaf juli 2013 werd de huurverhoging onafhankelijk. De inkomensafhankelijke huurverhoging is een huurverhoging waarvan de hoogte afhankelijk is van het inkomen van de huurder. Hoe hoger het inkomen, hoe hoger de huurverhoging. Dit was een maatregel van de overheid om scheefwoners en scheefhuren tegen te gaan door voor deze groep de huurprijzen extra te verhogen. De insteek van de overheid was dat deze scheefwoners zouden verhuizen naar een particuliere huurwoning of een koopwoning.

Hoe bereken je de inkomensafhankelijke huurverhoging?

Zoals eerder beschreven wordt een huurverhoging doorgevoerd wanneer het inkomen van een huurder stijgt. De verhoging is 1,5% (lage inkomens), 2% (middeninkomens) en 4% (hoge inkomens). Wanneer de inflatie van dit jaar hierbij wordt opgeteld weet je de maximale huurverhoging per inkomensgroep.

Hoe denkt de scheefwoner er zelf over?

Uit een onderzoek van EenVandaag eerder dit jaar onder 919 scheefwoners blijkt dat maar liefst 86% van de scheefwoners denkt dat het inkomensafhankelijk maken van de huur het scheefwonen niet zal tegengaan. Slechts 11% wordt gestimuleerd om een nieuwe woning te zoeken naar aanleiding van de invoering van de inkomensafhankelijke huurverhoging.

Verder werd de volgende stelling voorgelegd: ‘Ik zou het liefst particulier gaan huren, maar in mijn omgeving zijn te weinig betaalbare particuliere huurwoningen.” 42% van de scheefwoners is het eens met de stelling, 42% is het oneens en 16% heeft hierover geen mening of weet het niet. Het blijkt dat particuliere woningen er zeker wel zijn, alleen zijn deze in de Randstad vele malen duurder dan in andere steden of gebieden. Soms zelfs onbetaalbaar.

Scheefwonen alles behalve verleden tijd

Tot op de dag van vandaag lijkt het er op dat het merendeel van de scheefwoners ook op de langere termijn in hun sociale huurwoning blijven wonen. Dit komt doordat de maximale huren voor deze woningen niet voldoende zijn om scheefwoners te stimuleren een woning in de vrije markt sector of koopsector te zoeken. Daarnaast kan de woningmarkt in Nederland niet als één geheel worden gezien, aangezien er in krimpregio’s geen problemen zijn met scheefwoners. Een regiogerichte aanpak, bijvoorbeeld in de Randstad en grotere steden, zou een goed begin kunnen zijn..